Nie wszystkie idee integracyjne doczekały się realizacji. Tak stało się z próbą utworzenia Europejskiej Wspólnoty Obronnej i powiązaną z nią Europejskiej Wspólnoty Politycznej. Ludność państw Europy Zachodniej odrzucała idee pełnego sfederalizowania Europy1. Przyczynę tego upatruje się w odrodzeniu tendencji tradycjonalistycznych w Europie2. W takich warunkach odbyło się nieformalne spotkanie ministrów spraw zagranicznych krajów EWWiS. Bezpośrednią przyczyną spotkania rezygnacja Jeana Monneta z ubiegania się o stanowisko przewodniczącego Wysokiej Rady3. Na szczycie powołano komisje ekspertów pod przewodnictwem Paula-Henri Spaaka, której zadaniem było opracowanie raportu o możliwościach dalszej integracji Europy, utworzenia wspólnego rynku, pokojowego wykorzystania energii atomowej. Na konferencji ministrów spraw zagranicznych „szóstki” w Wenecji (maj 1956), Paul-Henri Spaak przedstawił swój raport, który stał się podstawą do dalszych negocjacji w sprawie integracji4. Dnia 25 marca 1957 roku podpisano w Rzymie traktat powołujący Europejską Wspólnotę Gospodarczą (European Economic Community) i Europejską Wspólnotę Energii Atomowej European Atomic Energy Community). Podpisy pod traktatem złożyli:
Paul-Henri Spaak
Christian Pineau
Joseph Luns
Joseph Bech
Konrad Adenauer
Antonio Segni
Podstawowy cel jaki został określony w Traktacie Rzymskim to „utworzenie wspólnego rynku oraz stopniowe ujednolicanie polityki gospodarczej Państw będących Członkami Wspólnoty, harmonijnego rozwoju wszelkiej działalności gospodarczej na terenie całej Wspólnoty, ciągłej i zrównoważonej ekspansji, wzmożonej stabilizacji, szybszego podwyższenia poziomu życia i ściślejszych stosunków między państwami, które jednoczy”5. Działalność Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej miała skupić się na:
w polityce handlowej z państwami trzecimi ustalić wspólną taryfę celną;
eliminowanie opłat celnych i ograniczeń ilościowych w handlu między państwami członkowskimi;
wspólnej polityce rolnej;
zniesieniu ograniczeń w wolnym przepływie kapitałów, osób, usług;
ujednolicaniu ustawodawstwa państw EWG
zagwarantowaniu wolnej konkurencji na wspólnym rynku;
zachowaniu równowagi w bilansach płatniczych członków EWG;
powstaniu Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu Społecznego6.
Traktat Rzymski nie przewidywał utworzenia unii walutowej, chociaż mówił że:
Utrzymanie przez państwa EWG równowagi bilansu płatniczego i wzmacnianie zaufania do własnej waluty;
liberalizacje obrotów kapitałowych;
w art. 104 stwierdzono, iż kraje członkowskie „traktują swą politykę w dziedzinie kursu waluty jako zagadnienie interesujące wszystkich członków Wspólnoty”7.
Tak ogólnikowe określenie współpracy walutowej państw członkowskich, wynikał z faktu iż skutecznie funkcjonował międzynarodowy system z Bretton Woods8, który działał poprawnie. Obawiano się także formułowania norm i zaleceń, które były by nie przydatne w przyszłości. Europejska Wspólnota Gospodarcza miała stworzyć dogodne warunki do realizacji unii celnej i walutowej. Powstanie unii celnej 1968 zrodziło konieczność integracji walutowej. W literaturze wymienia się trzy podstawowe przesłanki integracji walutowej:
historycznej logiki procesów integracyjnych;
kryzysu międzynarodowego systemu walutowego;
eliminacji ryzyka kursowego i kosztów związanych z wymianą walut9.
W tamtym okresie ścierały się dwie koncepcje tworzenia unii walutowej:
tzw. „monetarystów” i „ekonomistów”. „Monetaryści” uważali, że unia walutowa powinna być siłą napędową integracji gospodarczej, a redukcja marż i wahań kursów walut, skłoni kraje EWG do koordynacji polityk gospodarczych. „Ekonomiści” uważali, że integracja walutowa powinna być końcowym etapem integracji gospodarczej10. Gdy nastąpiłoby zbliżenie rozwoju gospodarczego państw EWG, należałoby wprowadzić stałe i nieodwracalne kursy walut11. Za „monetarystami” stała Francja, wiązało się to ze słabą pozycją franka znacznie osłabionego kryzysami z roku 1968 i 1969. Realizacja unii walutowej zgodnej z ideami „monetarystów”, mogłoby stać się lekiem na francuskie kryzysy walutowe. Z koncepcją integracji walutowej „monetarystów”, nie zgadzała się Republika Federalna Niemiec, która poparła „ekonomistów”. Gospodarka RFN przeżywała wtedy rozkwit. Marka miała dobrą pozycje, a budżet notował nadwyżkę. Na koncepcjach „ekonomistów” opierał się plan Schillera (ministra finansów Republiki Federalnej Niemiec). Teorie „monetarystów” odzwierciedlał plan Barre`a. Plan Schillera i Barre`a nie doczekały się realizacji. Mimo wszystko obie strony doszły do porozumienia i zdecydowano, że należy równolegle wprowadzać unie gospodarczą i walutową. Odpowiedzią na to stał się plan Wernera.
Copyright © 2008-2010 EPrace oraz autorzy prac.